भारतद्वारा पहिलो आकाश एयर डिफेन्स मिसाइल ब्याट्री निर्यात

नयाँ दिल्ली— भारतले पहिलो आकाश जमिनबाट आकाशमा हान्न मिल्ने मिसाइल (एसएएम) प्रणाली ब्याट्रीलाई ‘मैत्रीपूर्ण विदेशी देश’ मा निर्यात गर्न पठाएको छ । स्वदेशी रूपमा विकसित वायु रक्षा प्रणालीको यो पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय बिक्री हो।

भारतको रक्षा निर्यातमा ‘महत्वपूर्ण कदम’ को रूपमा वर्णन गर्दै रक्षा उत्पादन सचिव सञ्जीव कुमारले बेंगलुरुमा पहिलो आकाश प्रणाली ब्याट्रीलाई मैत्रीपूर्ण विदेशी देशमा निर्यातको उद्घाटन गरेका थिए ।

भारतले आर्थिक वर्ष २०२३—२४ मा २१,०८३ करोड रुपैयाँ (लगभग २ दशमलव ६३ अर्ब डलर) को कीर्तिमानी रक्षा निर्यात गरेको छ, जुन गत आर्थिक वर्षको तुलनामा ३२ दशमलव ५ प्रतिशतले वृद्धि हो

यस्तै, नागोर्नो—काराबाख द्वन्द्व पछि, आर्मेनिया भारतको लागि प्रमुख रक्षा निर्यात बजार भएको छ।

वाशिंगटन, डीसीमा आधारित रक्षा नीति थिंक ट्याङ्क, जेम्सटाउन फाउन्डेशनले हालै गरेको विश्लेषणले भारतसँग २ अर्ब डलरको सम्भावित रक्षा सम्झौताको साथ २०२० मा आर्मेनिया भारतीय हतियारको सबैभन्दा ठूलो विदेशी आयात रूपमा उभिएको बताउँछ।

२०२० मा हस्ताक्षर गरिएको यस २ बिलियन अमेरिकी डलरको रक्षा साझेदारी अन्तर्गत आर्मेनियाले आकाश वायु रक्षा प्रणाली सहित महत्वपूर्ण भारतीय निर्मित हतियार प्रणालीहरू प्राप्त गरेको छ वा प्राप्त गर्ने प्रक्रियामा छ। यसले सैन्य सहयोगको लागि भारतमा आर्मेनियाको बढ्दो निर्भरतालाई देखाउँछ ।

हालैको वित्त मन्त्रालयको प्रतिवेदनले आर्मेनिया पिनाका मल्टिपल—लन्च रकेट प्रणाली र आकाश एन्टि—एयरक्राफ्ट प्रणालीको खरिदमा सम्झौता गरेपछि भारतबाट हतियारको सबैभन्दा ठूलो आयातकर्ता भएको छ।

२०११ देखि २०२० सम्म रुस आर्मेनियाको प्रमुख हतियारको प्रमुख आपूर्तिकर्ता थियो, जसले येरेभनको आयातको ९४ प्रतिशत हिस्सा ओगटेको थियो।

भारतसँग सैन्य सम्बन्ध सुदृढ गर्न आर्मेनियाले गत वर्ष नयाँ दिल्लीस्थित आफ्नो दूतावासमा रक्षा सहचारी पनि नियुक्त गरेको थियो।