शंघाईमा लामो समयदेखि चल्ने LGBT गौरव महोत्सवका आयोजकहरुले अचानक घोषणा

गत वर्ष अगस्त १३, शंघाईमा लामो समयदेखि चल्ने LGBT गौरव महोत्सवका आयोजकहरुले अचानक घोषणा गरे कि घटना बिना स्पष्टीकरण अनिश्चितकालको लागी रद्द गरिएको छ। यो समाचार धेरैलाई चकित पार्ने गरी आयो किनकि यो कार्यक्रम सफलतापूर्वक ११ बर्ष सम्म चुपचाप। चलेको थियो

आफ्नो वेबसाइटमा “इन्द्रेणी को अन्त्य” शीर्षकमा एक संक्षिप्त बयानमा संगठनले भन्यो: “शंघाई PRIDE हामी सबै आगामी गतिविधिहरु लाई रद्द गर्दैछौं र कुनै भविष्यका कार्यक्रमहरुको समय तालिकाबाट एक ब्रेक लिइरहेछौं भनेर खेद व्यक्त गर्दछौं। हामी हाम्रो समुदायलाई माया गर्छौं, र हामी एक साथ साझा गरेका अनुभवहरु को लागी आभारी छौं।
कार्यक्रम किन रद्द गरियो भन्ने बारे कुनै स्पष्टीकरण दिइएको छैन। जे होस्, संगठनका नजिकका स्रोतहरु भन्छन कि यद्यपि त्यहाँका सरकारी अधिकारीहरुबाट वर्षौंदेखि उत्पीडन भइरहेको थियो, हस्तक्षेप यस्तो भएको थियो कि आयोजकहरु अब यो कार्यक्रम जारी राख्दा असुरक्षित हुने निर्णय गरे।

यो एउटा संकेत थियो अब चीनको चीन सरकारले देशको मनोरञ्जन, प्रविधि, शिक्षा र व्यापारिक क्षेत्रहरूको व्यापक समूहमा व्यापक दमनमा परिणत भएको हो।
नयाँ नियम, प्रतिबन्ध र निर्देशनको भीडको बीचमा एउटा समुदाय विशेष गरी चीनको LGBT समुदायलाई लक्षित गरी रहेको थियो; एलजीबीटीको सोशल मिडिया एकाउन्ट्समा प्रतिबन्ध, एलजीबीटीका मुद्दाहरुलाई अनलाइन छलफलमा सेंसरशिप वृद्धि, समलिंगी विश्वविद्यालयका समूहहरुलाई क्याम्पसमा दबाबमा राखिएको छ, पुरुषहरू टेलिभिजनमा “सिसी” केटाहरूमाथि प्रतिबन्धसँगै मचो हुनुपर्ने मागका साथ लिङ्ग पहिचानमाथि हमला गरिएको छ, र नियामकलाई भिडियो गेममा “समलैंगिक प्रेम” प्रतिबन्ध लगाउने निर्देशन दिइएको छ।

बेइजिमा बढ्दो असन्तुष्टि छ कि ठूला टेक्नोलोजी प्लेटफर्महरु विचार र विचारहरु लाई फैलाउँदै छन् जो पुरूषत्व र स्त्रीत्व को परम्परागत आदर्शहरु को बिरुद्ध चल्छन् र सक्रिय रूप मा युवाहरु लाई नयाँ लिंग पहिचान र यौन अभिव्यक्ति को गैर परम्परागत रूपहरु को अन्वेषण को लागी प्रोत्साहित गरीरहेछन्।
विगतमा, राज्य नियन्त्रित टेलिभिजन स्टेशनहरु र सीसीटीभी र चाइना डेलीको रूपमा समाचार पत्रहरु मिडियाको मुख्य रूपहरु थिए, त्यसैले राज्य उत्पादन भएको सामग्रीमा एक दृढ पकड थियो। तर सामाजिक संजाल र अनलाइन स्ट्रीमिंगहरुको उदय संगै अब त्यस्तो रहेन

एम्स्टर्ड्म विश्वविद्यालयका न्यू मिडिया तथा डिजिटल कल्चरका लेक्चरर डा. शुइशुई वाङका अनुसार, प्रत्यक्ष राज्य नियन्त्रणबाहिरका ठूला प्राविधिक कम्पनीहरूको स्वामित्वमा रहेका देशका प्रमुख अनलाइन स्ट्रीमिंग साइटहरूमा विगत दशकमा नयाँ विचार र सामग्रीहरू विस्फोट भएका छन्।

“नाटक शृंखलाको लागि यी भिडियो साइटहरूले केटाहरूले प्रेम गर्छन् भन्ने विषयवस्तुलाई मदत गर्छ, जुन अनलाइन काल्पनिक कथाहरूमा दुई पुरुषबीचको रोमान्सलाई चित्रण गरिएको छ। उनले पोस्टलाई भने, महिला र समलैंगिक पुरुष दुवै सहित ठूला अनलाइन प्रशंसक समूहहरू यी केटाहरूको प्रेम नाटक वरिपरि देखा परेका छन्।

“ट्यालेन्ट शो को लागि थुप्रै पुरुष प्रतियोगीहरू युनिसेक्स लुगा र गह्रौं मेकअपमा देखा पर्छन्। जवान दर्शकहरूमाझ तिनीहरूको स्टाइल कोरिएको छ। त्यसकारण, यो विविध संस्कृति र ठूलठूला प्राविधिक कम्पनीहरूले प्रवर्धन गरेको विषमलैंलिङ्गी व्यवस्थाको चुनौतीलाई अख्तियारवालाहरूले खतराको रूपमा हेर्छन्। त्यसैले अहिले चीनको ठूलो प्रविधिविरुद्धको अभियानमा लिंग र यौनिकता नयाँ मोर्चा बनेको छ।”
सन् २०१६ को सुरुतिर चलचित्र र टेलिभिजनमा समलिङ्गी प्रेमको अभिव्यक्तिमा प्रतिबन्ध लगाइएको भए तापनि पुरुषहरूले स्क्रिनमा चुम्बन गर्ने वा हात समात्ने जस्ता अभिव्यक्तिहरूमा प्रतिबन्ध लगाए तापनि धेरै प्राविधिक प्लेटफर्महरूले लिङ्ग विविध र एलजीबीटी सामग्रीको बढ्दो लोकप्रियता पूरा गर्न नियमहरू वरिपरि तरिकाहरू फेला पारे।

डा. वाङले चीनमा लामो समयदेखि राजनीतिक उद्देश्यका लागि लिङ्ग र यौनविषयको प्रयोग हुँदै आएको बताए। यसलाई सामाजिक मुद्रीकरण र केन्द्रीय सरकारका लागि जनसमर्थन निर्माणगर्ने प्रभावकारी साधनका रुपमा लिइएको छ।
“यी नीतिहरूले व्यक्तिविशेषलाई लक्षित गर्दैन तर मनोरञ्जनजगत्लाई लक्षित गर्छ। साधारणतया एलजीबीटी संस्कृतिका लागि यसको अर्थ दृश्यताको लागि सरकारसँग निरन्तर वार्ता गर्नु हो, यसको अर्थ सामग्री उत्पादकहरूले निरन्तर सेन्सरसँग सामना गर्नु आवश्यक छ,” उनले भने।

LGBT लाई ‘Western’ आयात बनाउन इतिहासको पुन: लेखन गरिदै
सरकारी अधिकारीहरूले एउटा वृत्तान्त के हो भने, एलजीबीटी संस्कृति चीनमा आयात गरिएको “पश्चिमी” विचार होतथापि, चीनले समलैङ्गिकतालाई मान्यता दिने र स्वीकार्ने लामो इतिहास बोकेको छ। कसै-कसैले समलैङ्गिकता विरुद्ध चीनमा कलंक लगाउने प्रारम्भिक मसीही मिसनरीहरू नै थिए भन्ने तर्क गरेका छन्।मिङ र लिउ साङ राजवंशका साहित्यहरूले अक्सर समलैंगिक सम्बन्धको सामाजिक स्वीकृतिबारे वर्णन गर्थ्यो।विशेष गरी दक्षिणी चीन पुरुषहरूबीच समलिङ्गी सम्बन्धप्रति सहनशील भएको कारण प्रख्यात थियो।

मिङ राजवंशका लेखक शेन डेफुले समलैंगिक सम्बन्धबारे विस्तृत रूपमा लेखे र विशेष गरी फुजियान प्रान्तमा यसलाई सामान्य भनी वर्णन गरे।ब्रिटेनको नोटिङघम विश्वविद्यालयबाट एसियाली एलजीबीटी अध्ययनका विशेषज्ञ डा.उनले पोस्टलाई भने, “यस्तो भाषण राष्ट्रवादमा अत्यधिक निर्भर छ किनभने यसले पक्कै पनि चिनियाँ भाषालाई के छैन त्यसबाट अलग गर्नुपर्छ”यस क्रममा, चीनमा समलिङ्गीता र लैङ्गिक विविधताको लामो इतिहास जस्तोसुकै भए तापनि दुर्भाग्यवश LGBT मुद्दाहरूलाई पश्चिमीको रूपमा हेरिन्छ।”
स्वतन्त्रताको संक्षिप्त फूल

अनुमानित ७० करोड चिनियाँ जनता छन् र यो जनसंख्याको लगभग ५ प्रतिशत हो, जसले एलजीबीटी भनेर चिनाइरहेका छन्।सन् १९९७ मा चीनले समलैङ्गिकतालाई दोषी ठहर गऱ्यो र सन् २००१ मा अधिकारीहरूले यसलाई मानसिक विकारको आधिकारिक सूचीबाट हटाए।डा. बाओले समलैङ्गिकताको अपराधीकरणपछि चीनमा एलजीबीटी जनतालाई बढ्दो स्वीकृति र सहिष्णुताको अवधि भएको बताए।

आज, हामी शहरी चीनमा एलजीबीटी पहिचान, समुदाय र संस्कृतिका सार्वजनिक अभिव्यक्तिहरूको प्रसार मात्र देख्दैनौं; हामीले लैङ्गिक विविधता, यौनिक विविधता र नागरिक अधिकारको बढ्दो चेतना पनि देख्छौं । यी सबै कुरा करिब ३० वर्षअघि सोच्न ै असम्भव थियो,” उनले भने ।
तथापि, हालैको राउन्ड दमन हुनुभन्दा अघि पनि एलजीबीटी अधिकारविरुद्ध पनि उल्लेखनीय धक्का आएको उनले बताए।

“मुख्यधाराका सञ्चार माध्यमहरूले सन् २० को एस मा एलजीबीटी विषयहरूमा रिपोर्ट गर्न सक्छन् र अहिले यो असम्भव छ। युवाहरूले एलजीबीटी अधिकारको लागि आत्म-संगठित र अभियान चलाउन सक्थे र अहिले यो दमन र रोकिएको छ। उनले भने, हालैका वर्षहरूमा एलजीबीटी विषयहरूका लागि सार्वजनिक र विघटनकारी स्थानहरू उल्लेखनीय रूपमा घट्दै आएका छन्।
चीनमा अझै पनि यौन अभिमुखीकरण वा लैङ्गिक पहिचानका आधारमा मानिसहरूलाई भेदभावबाट जोगाउने कानुनको अभाव छ र समलिङ्गी विवाह अवैध रहेको छ। ह्युमन राइट्स वाचले आफ्नो हालैको देश समीक्षामा एलजीबीटी जनताका लागि स्थितिलाई अजेय भनी वर्णन गरेको छ।

एलजीबीटी जनताले परिवारका सदस्यहरू, कार्यस्थलमा र व्यापक समाजमा भेदभावको सामना गरिरहेको कुरा ह्युमन राइट्स वाचले बतायो जुन चीनका केही अस्पतालहरूले बदनाम “समलैंगिक रूपान्तरण” उपचारको निरन्तर प्रयोगको चिन्ताको क्षेत्रको रुपमा झण्डा लगाइएको थियो।
पुरुषत्वको संकट?

यस वर्षको फेब्रुअरीमा चीनको शिक्षा मन्त्रालयले विद्यालयहरूमा नयाँ शिक्षण विधिको घोषणा गर्यो जसले “पुरुषत्वको खेती” गर्ने र स्कूलको केटाको मानसिक तथा शारीरिक स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउनेछ जबकि मंत्रालयले “थप अनुसन्धान” गरेको थियो।
यस कदमलाई गत वर्ष प्रमुख राजनैतिक सल्लाहकार सी जेफुको सुझावको प्रतिक्रियाको रूपमा व्यापक रुपमा हेरिएको थियो कि देशले “नाजुक, कायर र महिला” भनी वर्णन गरेका युवाहरूको बढ्दो “नारीकरण” विरुद्ध लड्न आवश्यक छ।

सिले भने राष्ट्रले “जवान पुरुषहरूलाई महिला बन्नबाट रोक्नु” आवश्यक छ, उनले पुरुष शिक्षकहरूको लागि आह्वान गरे र समस्यालाई महिला — आमा, हजुरआमा र महिला शिक्षकहरूलाई दोषी ठह¥याए – जसले केटाहरूलाई बिगार्दैछन् भने।
सेप्टेम्बर महिनामा चीनको प्रमुख मिडिया रेगुलेटरले मनोरञ्जन उद्योगको चलिरहेको “सफाई”को दौडान अन्य नयाँ दिशानिर्देशका साथसाथै “सिसी मूर्तिहरू” भन्ने कुराको बहिष्कारको घोषणा गर्यो।
अख्तियारवाला