विज्ञहरूले पाकिस्तानलाई कट्टरपन्थको बढावा दिँदै क्षेत्रीय सुरक्षालाई खतरा उत्पन्न गराएको भन्दै आलोचना गरे

कूटनीतिज्ञ, राजनीतिज्ञ र विशेषज्ञहरूले पाकिस्तान कट्टरपन्थीलाई बढावा दिएर क्षेत्रीय शान्ति र स्थिरतालाई खतरामा पारेको बताएका छ्न। उनीहरूले आफ्नो स्वार्थका लागि कट्टरपन्थीहरूलाई प्रयोग गरेकोमा पाकिस्तानको आलोचना गरेका छ्न। आईआईएम रोहतकले नयाँ दिल्लीमा आयोजना गरेको ‘रडिकलाइजेशन: थ्रेस टु द आर्किटेक्चर अफ ग्लोबल स्टेबिलिटी’ विषयक दुईदिने अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलनमा उनीहरू बोल्दै थिए। सम्मेलनमा २५ भन्दा बढी देशका वक्ता र प्रतिनिधिहरुको उपस्थिति रहेको थियो। भारतका लागि अफगानिस्तानका राजदूत फरीद मामुन्दजेले अफगानिस्तानको भूमिबाट अमेरिकी सेना फिर्ता गरेपछि पाकिस्तानी सेनाले अमेरिकी सेनाले छोडेको हतियार र गोलाबारुद लुटेको बताए। ठूलो परिमाणमा हतियार र गोलाबारुद सहितको सयौं सैन्य गाडीहरू पाकिस्तानी सेनाले सियालकोट र पञ्जाब लगायत पाकिस्तानका अन्य ठाउँहरूमा लग्यो जहाँ उनीहरूले आफ्नै सैन्य उपकरणहरू निर्माण गर्छन्। उनले विगत दुई दशकमा अफगानिस्तानको पुनर्निर्माणमा भारतले खेलेको सकारात्मक भूमिकालाई ध्यानमा राख्दै अफगानिस्तान सम्बन्धी मुद्दामा गठन भएको ट्रोइकाको हिस्सा बनाउनुपर्ने र कुनै पनि अन्तर्राष्ट्रिय निकायको छलफलमा भारत सहभागी हुनुपर्न पनि बताए।
“अस्थायी सदस्यको रूपमा संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदमा भारतको उपस्थितिले अफगानिस्तानलाई पनि फाइदा पुर्‍याउँछ। त्यसैले, संयुक्त राष्ट्र सुरक्षा परिषदमा भारतको उपस्थिति जारी रहनुपर्छ,” फरीद मामुन्दजेले भने।

बंगलादेशका सांसद हसनुल हक इनुले भारत र पाकिस्तानको परराष्ट्र नीतिको तुलना गर्दै भारतले अफगानिस्तानमा विद्यालय र अन्य पूर्वाधार निर्माणमा करोडौं डलर खर्च गरे पनि अर्कोतर्फ सन् १९७१ पाकिस्तानले ३० लाखभन्दा बढी बंगलादेशी नागरिकको हत्या गरेको औंल्याए र दुई लाखभन्दा बढी महिलालाई दुव्र्यवहार गरेको बताए।

नेपालको पुर्व राजदुत डा विजयकान्त कर्णले भने, ‘पाकिस्तानका जैश–ए–मोहम्मद र लस्कर–ए–तैयबाले नेपाली भूमि प्रयोग गरेर भारतमा आक्रमण गर्ने धेरै पटक प्रयास गरेका थिए तर हामीले उनीहरुलाई पक्रेर भारतीय अधिकारीलाई बुझायौँ। उनले “कट्टरपन्थीलाई कम गर्न सक्ने उपायहरूमा धर्मनिरपेक्ष नीतिहरू अपनाउने, धार्मिक, सांस्कृतिक वा जातीय विभेदहरूलाई उन्मूलन गर्ने, राज्य स्रोतहरूमा समान पहुँच, सीमान्तकृत र अल्पसंख्यक समुदायहरूलाई सशक्तिकरण गर्ने, कट्टरपन्थीलाई कम गर्न लामो बाटो लाग्नेछ

बंगलादेश नरसंहारका प्रख्यात वक्ता डा नुजहत चौधरीले अफगानिस्तान र त्यसभन्दा बाहिरका कट्टरपन्थी समूहहरूले राष्ट्र-राज्य वा अन्तर्राष्ट्रिय सीमानाको अवधारणामा विश्वास नगर्ने बताए। चरमपन्थी विचारधाराहरूले राष्ट्रिय सिमानाको सम्मान नगर्नेले राष्ट्र-राज्यको अवधारणामा आउने यस्ता चुनौतीहरूले विश्वभरका क्षेत्रहरूमा अस्थिरता निम्त्याउन सक्नेछ। अन्तमा, उनले इस्लामिक संसारमा शान्ति कायम गर्नका लागि इस्लामिक कट्टरपन्थी विरुद्ध प्रगतिशील मुस्लिमहरू उठ्नुपर्नेमा जोड दिए। दुई दिनसम्म चलेको सम्मेलनको छलफलबाट प्रा धीरज शर्माले आफ्नो समापन मन्तव्यमा भने, “आफ्नो प्रचारप्रसारका लागि धर्मलाई उपभोग्य वस्तुका रूपमा प्रयोग गर्ने केही चुनिंदा अतिवादी समूहका लागि कट्टरपन्थी व्यवसाय बनेको प्रष्ट भएको छ। तर, कट्टरपन्थीको व्यवसायलाई प्रवद्र्धन गर्ने समूहहरूले कट्टरपन्थीलाई बढावा दिने नकारात्मक बाह्य पक्षलाई ध्यानमा राखेका छैनन्, जसको मार सिङ्गो समुदायले भोग्नुपरेको छ । हामीले कट्टरपन्थीको नकारात्मक बाह्यताबारे चेतना जगाउनैपर्छ र यस्ता सम्मेलनहरूले यस दिशामा योगदान पुर्याउन सक्छन् ।” डा नुजहत चौधरीले पाकिस्तान विश्वमा आतंकको केन्द्रविन्दु भएको बताए । उनले बंगलादेशमा कट्टरपन्थीको लागि सीआईए र आईएसआईको गठबन्धन जिम्मेवार रहेको पनि बताइन्।
२० भन्दा बढी देशका प्रतिनिधिको सहभागिता रहेको सम्मेलनमा अफगानिस्तानमा कट्टरपन्थी र अस्थिरता मुख्यतः पाकिस्तानकै कारण भएकोमा सहमति भएको अफगानिस्तानका प्राध्यापक महमूद मारहुनले बताए।

उनले थपे, ‘अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिमा बारम्बार स्थानीय गुनासोहरु अन्तर्राष्ट्रिय बन्ने गरेको पाइन्छ र अफगानिस्तानमा पनि त्यस्तै भएको थियो। त्यसरी नै अवसरवादी तत्वहरुले त्यसको दुरुपयोग गर्ने गरेका छन् । स्थानीय गुनासोहरू अन्तर्राष्ट्रिय बन्छन् किनभने मानिसहरूले आफ्ना सरकारहरू र सरकारी अधिकारीहरूमा कम विश्वास गर्छन्। त्यसैले, देशहरूका लागि कट्टरपन्थीको जोखिमलाई कम गर्ने एउटा उत्तम तरिका भनेको सुशासन र सरकारी अधिकारीहरूमा विश्वास निर्माण गर्नु हो।” (एएनआई)