चीनको मानव अधिकारको अवस्थाको बारेमा संयुक्त राष्ट्रसंघमा आलोचना, चीनद्वारा मानवअधिकार अवस्था सुधार गर्न अस्वीकार

जेनेभा— गत जुलाईमा जेनेभामा भएको संयुक्त राष्ट्रसंघ मानव अधिकार परिषद् (यूएनएचआरसी)को एक सत्रमा चीनले २०२२ को यूएनएचआरसी प्रतिवेदनलाई अस्वीकार गरेको छ ।

उक्त प्रतिवेदनमा सिनजियाङ क्षेत्रमा उइघुर मुस्लिमहरूलाई हिरासतमा राखेर मानवता विरुद्धको अपराध गरेको उल्लेख रहेको छ।

यो प्रतिवेदन संयुक्त राष्ट्र संघका पूर्व मानव अधिकार प्रमुख मिशेल ब्याचेलेटले प्रकाशित गरेका हुन् ।

जेनेभा बैठकमा, चीनले हङकङका मानिसहरूलाई अझ बढी स्वतन्त्रता र तिब्बत र सिनजियाङमा मानवअधिकार उल्लङ्घन रोक्नका लागि पश्चिमी देशहरूको सिफारिसहरू अस्वीकार गरेको छ ।

चीन सरकारले सिन्जियाङ, तिब्बत, हङकङ र चीनको मुख्य भूमिमा मानव अधिकार उल्लङ्घनका राम्रा दस्तावेज भएका घटनाहरूको बाहिर आएको छ। चीनले सिन्जियाङमा २०२२ को संयुक्त राष्ट्र प्रतिवेदनका सिफारिसहरू लागू गर्नका लागि पनि अस्वीकार गर्‍यो । चीनले उक्त प्रतिवेदनलाई अबैध र झुटो करार गरेको छ ।

यसको सट्टा, चीनले चीनको मानवअधिकार बारेमा प्रशंसा गर्न उसका पक्षमा रहेका केही देशसँग लबिङ गरेको छ ।

जेनेभा बैठकका लागि बेलायती राजदूत साइमन मन्लेले यूएनएचआरसीमा उइघुर समुदायको उत्पीडन अन्त्य गर्न र हङकङको कठोर राष्ट्रिय सुरक्षा कानून खारेज गर्नका लागि आह्वान सहित प्रत्येक बेलायतले गरेको सिफारिसलाई चीनले अस्वीकार गरेको गुनासो गरे। ।

जेनेभा बैठकमा अमेरिकी मानवअधिकार दूत मिशेल टेलरले पनि सिन्जियाङ, तिब्बत, हङकङ र अन्य ठाउँमा मानवअधिकार उल्लङ्घनविरुद्ध कारबाही गर्न चीनले अस्वीकार गरेकोमा निराशा व्यक्त गरे।

यूएनएचआरसीका अध्यक्ष ओमर जनिबरले चीनले संयुक्त राष्ट्र संघको समीक्षाको रूपमा प्राप्त भएका मानवअधिकार अभिलेखमा सुधारका लागि ४०० भन्दा बढी सिफारिसहरूमध्ये ७० प्रतिशत स्वीकार गरेको बताए। तर, चीनका आलोचकहरूले ७० प्रतिशत सिफारिसहरूको उच्च स्वीकृति दर भ्रामक भएको बताएका छन्। चीनले केही गैर—पश्चिमी देशहरूलाई केही रचनात्मकू सिफारिसहरू गर्न आग्रह गरेर आफ्नो मानव अधिकार रेकर्डको प्रशंसा गर्न लबिङ गरेको थियो। उदाहरणका लागि, दक्षिण अफ्रिकाका प्रतिनिधिले चीनलाई आफ्नो घरेलु हिंसा विरोधी कानूनलाई बलियो बनाउन आग्रह गरे। केही पश्चिमी कूटनीतिज्ञहरूले चीनले आलोचनालाई शान्त पार्न राजनीतिक पूँजी लगानी गरेर ‘डेक स्ट्याक’ गरेको आरोप लगाएका छन्। गाम्बियाका राजदूतले मानवअधिकारको क्षेत्रमा चीनले गरेको प्रगतिको पनि प्रशंसा गरे।

ह्युमन राइट्स वाचका जेनेभा निर्देशकले धेरै देशहरूले चीनको मानवअधिकार बारेमा प्रशंसा गर्नुलाई ‘पूर्ण रूपमा लाजमर्दो’ भएको बताएका छन्।

‘तिब्बतमा चीनले जातीय तिब्बतीहरूको सांस्कृतिक र धार्मिक पहिचानलाई मेटाउने र तिब्बती पहिचानलाई हान चिनियाँ पहिचानसँग विलय गर्ने प्रयास गरिरहेको छ। तिब्बती बालबालिकालाई औपनिवेशिक शैलीको बोर्डिङ स्कूलमा भर्ना हुन बाध्य पारिएको छ जहाँ उनीहरूलाई मन्डारिनमा पढाइन्छ, हान चिनियाँ जीवनशैलीमा हुर्काइन्छ। तिब्बती पहिचान बिर्सनका लागि उनीहरूलाई छुट्टीको समयमा आफ्नो परिवारसँग भेट्न पनि अनुमति दिइँदैन। तिब्बतका बौद्ध गुम्बाहरूमा, कब्जा गर्ने चिनियाँ सेनाले तिब्बतीहरूको स्वतन्त्र रूपमा आफ्नो धर्म अभ्यास गर्ने अधिकारलाई कुचिएको छ।’– ह्युमन राइट्स वाचले उल्लेख गरेको छ ।

चीनमा मानवअधिकार उल्लङ्घनका घटनाहरु आधिकारिक रुपमा नै सार्वजनिक भएका छन् जसलाई चीनको अस्विकारले मेटाउन सक्दैन। मानवअधिकार उल्लङ्घनका घटनामा सिनजियाङमा हुने गरेको दमन, तिब्बतमा कडा प्रतिबन्ध, स्वेच्छाचारी गिरफ्तारीको डर, धार्मिक स्वतन्त्रताको दुरुपयोग, अभिव्यक्ति स्वतन्त्रताको कुण्ठन, जबरजस्ती श्रम, हङकङको स्वायत्ततामाथि आक्रमण रहेका छन् ।