रसियाको रोसनेफ्ट र भारतको रिलायन्स बीच तेल आपूर्ति सम्झौतामा सहमत

नयाँ दिल्ली— रसियाको सरकारी तेल फर्म रोसनेफ्टले दुई देशहरू बीचको सबैभन्दा ठूलो ऊर्जा सम्झौतामा भारतीय निजी रिफाइनर रिलायन्सलाई प्रतिदिन लगभग ५ लाख ब्यारेल कच्चा तेल आपूर्ति गर्न सहमत भएको छ ।

१० वर्षको सम्झौता विश्वव्यापी आपूर्तिको ० दशमलव ५ प्रतिशत हो र आजको मूल्यमा प्रति वर्ष लगभग १३ अर्ब डलरको मूल्य हो। यसले युक्रेनमा आक्रमण गरेको कारण भारी पश्चिमी प्रतिबन्धहरूमा रहेको भारत र रसिया बीचको ऊर्जा सम्बन्धलाई अझ सुदृढ बनाउनेछ।

रोसनेफ्टले टिप्पणीको लागि अनुरोधको जवाफ दिएन।

रिलायन्सले रसिया सहित अन्तर्राष्ट्रिय आपूर्तिकर्ताहरूसँग काम गर्ने र सम्झौताहरू बजार अवस्थाहरूमा आधारित हुने बताएको छ।

कम्पनीले आपूर्ति सम्झौताहरूको गोपनीयतालाई उद्धृत गर्दै व्यावसायिक मामिलाहरूमा थप टिप्पणी गर्न अस्वीकार गर्‍यो।

यो सम्झौता रसियाली राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनको भारतको योजनाबद्ध भ्रमण अघि आएको हो र अमेरिकी राष्ट्रपति निर्वाचित डोनाल्ड ट्रम्पले जनवरीमा पदभार ग्रहण गर्ने बित्तिकै मस्को र कीभलाई युद्ध रोक्न दबाब दिन चाहेको बताएपछि आएको हो।

भारतको ऊर्जा आयातको एक तिहाइभन्दा बढी हिस्सा रसियाली तेलले ओगटेको छ। २०२२ मा युक्रेनमाथिको आक्रमणको प्रतिक्रियामा युरोपेली संघ, पहिले शीर्ष खरिदकर्ताले रसियाली तेल आयातमा प्रतिबन्ध लगाएपछि भारत रसियाली कच्चा तेलको सबैभन्दा ठूलो आयातकर्ता बनेको छ।

भारतमा रसियाली तेलमा कुनै प्रतिबन्ध छैन, त्यसैले त्यहाँका रिफाइनरहरूले सस्तो कच्चा तेल आपूर्तिबाट लाभ उठाएका छन्। प्रतिबन्धहरूले रसियाली तेललाई प्रतिस्पर्धी ग्रेडहरू भन्दा कम्तिमा ३ देखि ४ अमेरिकी डलर प्रति ब्यारेलले सस्तो बनाएको छ।

भारतको बढ्दो रसियाली आयात प्रतिस्पर्धी मध्य पूर्वी उत्पादकहरूको खर्चमा आएको छ। रिलायन्स—रोसनेफ्ट सम्झौताले साउदी अरेबिया लगायतका प्रतिस्पर्धीहरूका लागि अर्को चुनौतीको प्रतिनिधित्व गर्नेछ।

भारतीय बजारको हिस्साको लागि तेल उत्पादकहरू बीच प्रतिस्पर्धा चर्को छ किनभने यो सबैभन्दा छिटो बढ्दो ऊर्जा बजारहरू मध्ये एक हो, र शीर्ष आयातकर्ता चीनको वृद्धि सुस्त हुँदै जाँदा विश्वव्यापी मागको चालकको रूपमा यो महत्त्वपूर्ण हुँदै गइरहेको छ।

सम्झौता अन्तर्गत, रोसनेफ्टले प्रत्येक महिना विभिन्न रूसी कच्चा तेलका २०—२१ अफ्राम्याक्स आकारका कार्गोहरू (८०,००० देखि १००,००० मेट्रिक टन) र लगभग १००,००० टन इन्धन तेलका तीन कार्गोहरू डेलिभर गर्नेछ

ढुवानीहरू पश्चिमी राज्य गुजरातको जामनगरमा रहेको रिलायन्सको विश्वको सबैभन्दा ठूलो रिफाइनिङ कम्प्लेक्सको लागि आपूर्ति गरिनेछ।

२०२४ मा, रिलायन्सले रोसनेफ्टसँग प्रति महिना ३० लाख ब्यारेल कच्चा तेल खरिद गर्ने सम्झौता गरेको थियो। रोसनेफ्टले नियमित रूपमा मध्यस्थकर्ताहरू मार्फत रिलायन्सलाई कच्चा तेल पनि बेच्दै आएको छ।

स्रोतहरूबाट प्राप्त ट्याङ्कर तथ्याङ्क अनुसार, जनवरीदेखि अक्टोबरसम्म, रिलायन्सले प्रतिदिन औसत ४ लाख ५ हजार ब्यारेल रसियाली तेल तेल आयात गर्‍यो, जुन गत वर्षको सोही अवधिमा ३८८,५०० ब्यारेल प्रतिदिन थियो।

रोसनेफ्ट र रिलायन्स बीचको नयाँ सम्झौताको बारेमा नोभेम्बरमा रोसनेफ्टको बोर्ड बैठकमा छलफल र अनुमोदन गरिएको थियो, दुई स्रोतहरूले भने।

आपूर्ति जनवरीबाट सुरु हुनेछ र सम्झौतालाई अर्को १० वर्षको लागि विस्तार गर्ने विकल्पको साथ १० वर्षसम्म जारी रहनेछ, तीन स्रोतहरूले भने।