नयाँ दिल्ली— भारत सधैं खेलकुदको विकास प्रति लागिपरेको छ तर वर्षौंदेखि प्रतिभालाई हुर्काउने र आकांक्षी खेलाडीहरूलाई पर्याप्त सुविधा प्रदान गर्ने सन्दर्भमा यसले महत्वपूर्ण चुनौतीहरूको सामना गर्नु परेको छ।
२०१८ मा भारत सरकारले सुरु गरेको ‘खेलो इन्डिया’ योजनाले यी चुनौतीहरूलाई सम्बोधन गर्ने दिशामा एक परिवर्तनकारी कदमको रूपमा रहेको छ ।
खेलकुद संस्कृतिलाई पुनर्जीवित गर्ने र भारतलाई विश्वव्यापी खेलकुद शक्तिगृहको रूपमा स्थापित गर्ने लक्ष्य राखेर, खेलो इन्डिया प्रतिभा विकास कार्यक्रम एक महत्वपूर्ण खेल परिवर्तनकर्ताको रूपमा देखा परेको छ।
भारतमा समग्र खेलकुद इकोसिस्टमलाई प्रवर्द्धन गर्न ‘खेलो इन्डिया’ कार्यक्रमको परिकल्पना गरिएको थियो।
स्वस्थ र अनुशासित समाज निर्माणमा खेलकुदको महत्त्वलाई मान्यता दिँदै, यो योजना पूर्वाधार विकास, तल्लो तहको संलग्नता र युवा प्रतिभालाई बढावा दिने कुरामा केन्द्रित छ।
युवा उमेरमा आशाजनक खेलाडीहरू पहिचान गर्ने र उनीहरूलाई उत्कृष्ट हुन स्रोतहरू र समर्थन प्रदान गर्ने।
यी मध्ये, प्रतिभा विकास कार्यक्रम यसको दृष्टिकोण र कार्यान्वयनमा एक उत्कृष्ट विशेषता रहेको छ।
प्रतिभा विकास कार्यक्रमले प्रतिभा पहिचान र पोषणको लागि व्यवस्थित प्रक्रिया स्थापना गरेर यो खाडललाई कम गरेको छ।
स्काउट र विज्ञहरूले खेलो इन्डियाको तत्वावधानमा आयोजित जिल्ला, राज्य र राष्ट्रिय प्रतियोगिताहरू मार्फत तल्लो तहका खेलाडीहरूको मूल्याङ्कन गर्छन्।
त्यसपछि यी खेलाडीहरूलाई उनीहरूको प्रदर्शन र क्षमताको आधारमा छनोट गरिन्छ।
प्रत्येक छनोट भएका खेलाडीले आठ वर्षको लागि वार्षिक ५ लाख रुपैयाँ आर्थिक सहायता पाउँछन्।
यो निरन्तर आर्थिक सहयोगले खेलाडीहरूले आर्थिक अवरोधको बोझ बिना आफ्नो प्रशिक्षण र विकासमा मात्र ध्यान केन्द्रित गर्न सक्छन् भन्ने कुरा सुनिश्चित गर्दछ।
छात्रवृत्तिले कोचिङ शुल्क, प्रशिक्षण खर्च, र शिक्षालाई पनि समेट्छ, जसले युवा खेलाडीहरूको लागि सन्तुलित विकास मार्ग सुनिश्चित गर्दछ।
खेलाडीहरूले पोषण, चोटपटक रोकथाम, र मानसिक अवस्थाको बारेमा विशेषज्ञ मार्गदर्शन प्राप्त गर्छन्।