भारत विश्वव्यापी औषधि उत्पादनमा ठूलो हिस्सा ओगट्न सफल

नयाँ दिल्ली— चीनं प्लस १ रणनीतिले भारतलाई विश्वव्यापी औषधि उत्पादन बजारमा ठूलो हिस्सा लिन मार्ग प्रशस्त गरेको बोस्टन कन्सल्टिङ ग्रुप (बीसीजी) को प्रतिवेदनले उल्लेख गरेको छ। प्रतिवेदन अनुसार, कम्पनीहरूले आफ्नो सञ्चालन चीन बाहिर विस्तार गर्ने रणनीतिले भारत लगायत अन्य एसियाली मुलुकहरूका लागि अवसरहरू सिर्जना गरेको छ। यस परिवर्तनले भारतको औषधि क्षेत्रमा लगानी बढिरहेको छ भने यसले देशलाई जेनेरिक औषधिमा केन्द्रित परम्परागत भूमिकाभन्दा बाहिर उत्पादन विस्तार गर्न सक्षम बनाएको छ।

प्रतिवेदनमा भारतले विश्वव्यापी औषधि उत्पादनमा ठूलो हिस्सा लिँदै भारतीय कम्पनीहरूले यस अवसरलाई भरपूर रूपमा उपयोग गरिरहेका उल्लेख गरिएको छ ।

चीनमा निर्भरता घटाउन औषधि कम्पनीहरूले विकल्प खोजिरहेका बेला भारत विश्व आपूर्ति श्रृंखलामा एक प्रमुख खेलाडीको रूपमा देखा परेको छ। भारतीय औषधि सेवाहरू चीनको तुलनामा २० प्रतिशत सस्तो रहेकोले भारत उत्पादन सञ्चालनको लागि आकर्षक गन्तव्य बन्न पुगेको छ।

प्रतिवेदनले स्वास्थ्य क्षेत्रमा लगानीका लागि चार प्रमुख क्षेत्रहरू पहिचान गरेको छ । यी चार क्षेत्रमा स्वास्थ्य सेवाहरू, औषधि र बायोटेक्नोलोजी, डिजिटल स्वास्थ्य, र मेडटेक (चिकित्सक प्रविधि) रहेका छन्। भारतमा भएको कुल लगानीमध्ये ९ दशमलव ५ अर्ब अमेरिकी डलर औषधि र बायोटेक्नोलोजीमा विनियोजन गरिएको छ, भने स्वास्थ्य सेवाहरूले १२ दशमलव १ अर्ब डलर प्राप्त गरेका छन्। डिजिटल स्वास्थ्य क्षेत्रमा उल्लेखनीय वृद्धि देखिएको छ, जसले ४ दशमलव ६ अर्ब डलरको लगानी आकर्षित गरेको छ । यीमध्ये ३ दशमलव ८ अर्ब डलर पछिल्ला पाँच वर्षमा मात्र भित्रिएको छ।

प्रतिवेदनले सिंगापुर र भारतलाई स्वास्थ्य नवप्रवर्तन र लगानीका प्रमुख केन्द्रहरूको रूपमा चिनाएको छ, जसले ठूलो मात्रामा लगानी आकर्षित गर्दै क्षेत्रको रूपान्तरणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन्। सन् २०१८ यता, एसियाको औषधि र बायोटेक क्षेत्रहरूमा २० अर्ब डलर निजी इक्विटी लगानी भएको छ, जसमा भारतले ५ अर्ब डलर प्राप्त गरेको छ।

प्रतिवेदन अनुसार, एसियाली स्वास्थ्य बजार सन् २०३० सम्म ५ ट्रिलियन डलर पुग्ने अनुमान गरिएको छ, जसले विश्वव्यापी स्वास्थ्य क्षेत्रको ४० प्रतिशत वृद्धि मा योगदान दिनेछ। एसियाका विकासशील अर्थतन्त्रहरूले स्वास्थ्य क्षेत्रमा निरन्तर लगानी गर्दै महत्वपूर्ण आर्थिक लाभ हासिल गर्ने सम्भावना रहेको प्रतिवेदनमा उल्लेख गरिएको छ। भारतको प्रतिस्पर्धी मूल्य निर्धारण र बढ्दो पूर्वाधारले यस परिवर्तनको अग्रभागमा उभ्याएको छ, जसले भारतको औषधि र स्वास्थ्य सेवाका क्षेत्रहरूमा उल्लेखनीय वृद्धि र सम्भावनाहरू संकेत गर्दछ।