२०३३ सम्म भारतको कुल व्यापार १ दशमलव ८ ट्रिलियन डलर पुग्ने प्रक्षेपण

नयाँ दिल्ली— भारतको कुल व्यापार सन् २०३३ सम्म १ दशमलव ८ ट्रिलियन अमेरिकी डलर पुग्ने अनुमान गरिएको छ। यस अवधिमा भारतको व्यापार वार्षिक ६ दशमलव ४ प्रतिशतको चक्रवृद्धि वृद्धिदरका साथ विस्तार हुने बीसीजी रिपोर्टमा उल्लेख गरिएको छ ।

भारत सरकारले उद्योग प्रवर्द्धनका लागि प्रोत्साहन नीति, सस्तो श्रमशक्ति, र तीव्र गतिमा सुधार भइरहेको पूर्वाधारको विकासलाई प्राथमिकता दिइरहेकाले विदेशी लगानी र व्यापार साझेदारीका लागि भारत आकर्षक गन्तव्य बन्दै गएको छ।

अमेरिका, युरोप, र एशियाली मुलुकहरूसँग व्यापारमा तीव्र वृद्धि
भारतको व्यापार वृद्धिमा भौगोलिक विविधता देखिनेछ। आगामी दशकमा अमेरिकासँगको व्यापार दोब्बर हुने अनुमान गरिएको छ, जसले २०३३ सम्म ११६ बिलियन अमेरिकी डलर पुग्नेछ। यस वृद्धिले भारत र अमेरिकाबीच बढ्दै गएको राजनीतिक तथा आर्थिक सम्बन्ध, विशेष गरी रक्षा र प्रविधि क्षेत्रमा सहकार्य झल्काउँछ।

त्यसैगरी, युरोपियन युनियन, एसियान, र अफ्रिकासँगको व्यापार ८० प्रतिशतले बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ। जापान र मर्कोसर राष्ट्रहरूसँगको व्यापार झण्डै दोब्बर हुनेछ भने अस्ट्रेलिया र दक्षिण कोरियासँगको व्यापार तीन गुणाले वृद्धि हुने अनुमान छ।

रूससँगको व्यापारमा पनि उल्लेखनीय वृद्धिको सम्भावना छ, विशेष गरी रूसी हाइड्रोकार्बन (इन्धन) को सस्तो आपूर्तिले भारतको आयात बढ्ने देखिन्छ।

भारतको आपूर्ति श्रृंखलामा भूमिका मजबुत बन्दै
युरोपको व्यापार भारत, टर्की, र अफ्रिकासँग तीव्र गतिमा बढ्ने देखिन्छ, जसले भारतलाई विश्वव्यापी आपूर्ति श्रृंखलामा अझ मजबुत बनाउनेछ।

विशेष गरी सूचना प्रविधि, औषधि, र निर्माण क्षेत्रहरू भारतको व्यापार वृद्धिका प्रमुख आधार बन्नेछन्। यी क्षेत्रहरूमा भारतको प्रतिस्पर्धात्मक क्षमताका कारण व्यापारिक साझेदारीमा उल्लेखनीय वृद्धि हुने अनुमान गरिएको छ।

भारत संवेदनशील क्षेत्रमा चिनियाँ लगानीप्रति सचेत बन्दै गएको छ। दुई देशबीचको सिमाना विवादका कारण आर्थिक सम्बन्धमा तनाव थपिएको छ, जसका कारण भारत नयाँ व्यापार साझेदारहरू खोज्न सक्रिय देखिन्छ।

पश्चिमी मुलुकहरूसँग भारतको व्यापार विस्तार जारी रहने भए पनि चीन र पश्चिमी अर्थतन्त्रहरूबीच व्यापार सुस्ताउने अनुमान गरिएको छ। यसको प्रतिक्रिया स्वरूप चीनले भारत, रूस, एसियान, अफ्रिका लगायतका राष्ट्रहरूसँग आर्थिक सम्बन्ध मजबुत पार्ने प्रयास गरिरहेको छ।

तर, चीनको विशाल व्यापार अधिशेष र अत्यधिक उत्पादन क्षमताले अमेरिका, युरोप, र भारतजस्ता प्रमुख व्यापार साझेदारहरूबाट प्रतिरोध सामना गर्न सक्छ। यी देशहरूले चीनको व्यापार नीतिमा कठोर कदम चाल्ने सम्भावना छ।

भारतको व्यापार वृद्धिको यो प्रवृत्ति दीर्घकालीन रूपमा देशको आर्थिक सशक्तीकरणका लागि महत्त्वपूर्ण हुने अनुमान गरिएको छ।