सावधान ! पतञ्जलि, डाबर, बैद्यनाथ र झण्डुका यी खाद्य बस्तु परीक्षणमा भेटियो डरलाग्दो रसायन

काठमाडौं । नेपालमा लाखौं व्यक्तिहरुले विश्वास गर्दै आएको उत्पादनबारे सत्य खुल्दा सबै हैरान भएका छन् । भारतको विज्ञान तथा वातावरण केन्द्र (सीएसई) ले भारको ब्रान्डेड महमाथि गरेको अनुसन्धानबाट डरलाग्दो खुलासा भएको हो ।

नेपालमा पनि लाखौं उपभोक्ता भएको पतञ्जलि, डाबर, बैद्यनाथ र झण्डु जस्ता प्रसिद्ध ब्रान्डको मह परीक्षणमा असफल भएको छ । एउटा सीएसई अनुसन्धानले यी कम्पनीहरूको महको ७७ प्रतिशत मिलावट फेला पारेको छ । यसमा ३३ प्रतिशत चीनी मिसाएको कुरा खुल्न आएको छ । यद्यपि डाबर र पताञ्जलिले यस अनुसन्धानमाथि प्रश्न उठाएका छन् ।

कम्पनीहरू भन्छन कि यो अनुसन्धानको उद्देश्य उनीहरुको ब्रान्डको छवि बिगार्नु हो र यो प्रायोजित देखिन्छ । तर सरकारी अधिकारीहरुले बदमासी देखिएकाले कारबाहीको समेत सिफारिस गरिसकेका छन् । सचेत रहन र यस्ता उत्पादन नकिन्न सार्वजनिक रुपमा सरकारी अपिल गरिएको छ ।

कम्पनीहरूले दावी गरे कि उनीहरु भारतमा स्वाभाविक रूपमा फेला परेको मह संकलन गरेर बेच्ने गर्छन । यो चिनी वा अरू केही नमिसाएर नै प्याक गर्ने गरिएको छ ।

कम्पनीहरूले महको परीक्षणको लागि भारतीय खाद्य सुरक्षा र मानक प्राधिकरण (एफएसएसएआई) को नियम र मापदण्डको ध्यान दिएर उत्पादन बजारमा पठाउने गरेको दावा गरिरहेका छन् । डाबरका प्रवक्ताले भने, ‘हाम्रो मह १०० प्रतिशत शुद्ध र ग्रामीण छ । हालसालै आएका रिपोर्टहरू प्रायोजित जस्तो देखिन्छ ।’

लाखौं कृषकहरूलाई मारमा पार्ने षडयन्त्र
पतञ्जलि आयुर्वेदका प्रबन्ध निर्देशक आचार्य बालकृष्णले यो कमदलाई मह कृषकमाथि भएको कारवाही सम्झेका छन् । उनले भनेका छन, ‘यो भारतको प्राकृतिक मह बनाउने उद्योगलाई बदनाम गर्ने षड्यन्त्र जस्तो देखिन्छ ताकि प्रसंस्कृत (विदेशी) महलाई बढावा दिन सकिओस् ।

गाउँ आयोग र खादी मार्फत लाखौं ग्रामीण किसानले बनाएको महको ठाउँमा प्रशोधित, कृत्रिम, मूल्यवान मह ल्याउने यो षडयन्त्र हो । हामी १०० प्रतिशत प्राकृतिक मह बनाउँछौं । यसले एफएसएसएआइको १०० भन्दा बढी मानकहरू पनि भेट्टाएको छ ।’

सीएसई अनुसन्धानमा मिलावटको चिनियाँ कनेक्शन
अनुसन्धानमा पत्ता लाग्यो कि चिनियाँ पोर्टलमा अलीबाबामार्फत यस्तो चास्नी बेचिदैछ जुन परीक्षा पास गर्न असक्षम छ । चिनियाँ कम्पनीहरूले फ्रुक्टोजको नाममा यी चास्नीहरू निर्यात गर्दछन् ।

महमा यस चास्नीको मिलावट गरेको प्रमाण फेला परेको छ । सीएसईले भनेको छ कि सन् २००३ र २००६ मा अनुसन्धानको क्रममा सफ्ट ड्रिङ्कमा फेला परेको मिठो महमाको भेलाभन्दा बढी खतरनाक छ यो बेला भेटियो । यो मिलावटले हाम्रो स्वास्थ्यलाई अझ हानि पुर्‍याउँछ ।

सीएसईले भनेको छ, ‘हाम्रो अनुसन्धानले देखायो कि बजारमा पाइने महमा मिलावट छ । मानिसहरूले महभन्दा चिनी उपभोग गरिरहेका छन् । यसले कोभिड–१९ जोखिम बढाएको छ, किनभने चिनी प्रत्यक्ष रूपमा मोटाईसँग सम्बन्धित छ ।’

गत वर्ष एफएसएसएआईले आयातकर्ता र राज्य खाद्य आयुक्तहरूलाई चेतावनी दिएका थिए कि नयाँ चास्नी, इन्भर्ट चिनी चास्नी र चामल चास्नी आयात गरी महमा मिसाउने गरेको उनले जानकारी गराएका छन् । यसैले सरकारी नियमन निकायले अब भने उनीहरुलाई निक्कै ठूलो कारबाही गर्ने भएको छ ।

प्रतिक्रिया दिनुहोस