भारतको ड्रोन अभियान सिको गरेमा दक्षिण अफ्रिकाका ग्रामीण महिलालाई कृषि क्षेत्रमा सशक्त बनाउन सकिने

केपटाउन— दक्षिण अफ्रिकाका ग्रामीण महिलाहरू अझै पनि जात, वर्ग र लिङ्गका कारण तीनगुणा दमनको शिकार छन्, जसका कारण उनीहरूले आर्थिक स्वतन्त्रता प्राप्त गर्नमा कठिनाइ भोगिरहेका छन्। यस्ता महिलाहरूको स्थिति ग्लोबल साउथका अन्य महिलाहरूको स्थितिसँग मिल्दोजुल्दो छ, र भारत पनि यसै प्रकारको समस्यासँग जुझिरहेको छ। भारतमा महिला प्रगति रोक्ने पितृसत्तात्मक मान्यताहरू भए तापनि, भारतीय सरकार परिवर्तन ल्याउनका लागि सक्रिय कदम चालिरहेको छ।

ड्रोन दीदी अभियानले भारतमा ग्रामीण महिलाहरूको लागि२०१९ मा शुरु गरिएको एउटा कार्यक्रम हो, जसले महिला कृषकहरूलाई कृषि ड्रोन संचालनका लागि तालिम दिने कार्य गर्छ। यस पहलले लैङ्गिक समानता, खाद्य सुरक्षा, गरिबी निवारण र रोजगारी सृजनामा सहयोग पुर्याउने सम्भावना राख्दछ।

यस कार्यक्रमको सुरूवातमा ५०० महिलाहरूलाई तालिम दिइएको थियो र २०० ड्रोन प्रयोगमा ल्याइएका थिए। अहिले यो संख्या ५००० भन्दा बढी महिलाहरू सम्म पुगिसकेको छ र १५०० ड्रोन सक्रिय छन्।

दक्षिण अफ्रिकाका ग्रामीण महिलाहरूलाई यस्तै अभियानद्वारा सशक्त बनाउँदा उनीहरूले आफ्ना जीवन, परिवार, समुदाय र देशको समृद्धिमा अधिक प्रभावकारी योगदान पुर्याउन सक्नेछन्।

संयुक्त राष्ट्र संघको खाद्य र कृषि संगठन र संयुक्त राष्ट्र खाद्य कार्यक्रमले प्रविधि र नवप्रवर्तनलाई जीवन परिवर्तन गर्नका लागि मुख्य कारक मानिरहेका छन्। भारतमा, ड्रोन दीदी पहलले कृषि उत्पादनमा २५ प्रतिशतको वृद्धि र कीटनाशक प्रयोगमा ३० प्रतिशतले कमी ल्याएको छ।

दक्षिण अफ्रिकाका कृषकहरूलाई ड्रोन प्रविधिले सटीक कृषि गर्न र परीक्षण कृषि गर्न मद्दत पुर्याउनेछ। विशेषगरी, क्वाजुलु—नाटाल र इस्टर्न केपजस्ता दुर्गम भौगोलिक क्षेत्रहरूमा, ड्रोनहरूले कृषकहरूलाई कृषि निगरानी र सुरक्षित व्यवस्थापनमा मद्दत पुर्याउनेछन्।

भारतको ड्रोन दीदी पहलले महिलाको आयमा ५० प्रतिशतले वृद्धि ल्याएको छ, र यसले कृषिमा महिलाको भूमिका सशक्त बनाएको छ।

यदि दक्षिण अफ्रिका ड्रोन दीदी अभियानलाई स्वीकार गर्छ भने, यसले कृषि आधुनिकरण, महिला सशक्तिकरण र ग्रामीण समुदायको रूपान्तरणमा ठूलो योगदान पुर्याउन सक्छ।

भारत र दक्षिण अफ्रिका, दुवै ब्रिक्सका सदस्य राष्ट्रहरू, यस पहलको प्रयोगमा सहकार्य गर्न सक्छन् र कृषि नवप्रवर्तनका क्षेत्रमा भारतको सफलतालाई एक उदाहरणको रूपमा प्रस्तुत गर्न सक्छन्।

यस पहलले गरिबी निवारण, स्वास्थ्य संरक्षण, र ग्रामीण महिलाहरूको जीवनस्तर सुधार्ने दिशा प्रदान गर्नेछ।

====